De laatste levende waarneming van een otter in de Blankaart ligt inmiddels 36 jaar achter ons. In 1981 schoot een jager aan de achterkant van het reservaat een zwemmende otter die hij verkeerdelijk aanzag als een grote muskusrat. Maar de jongste jaren beweren sommigen dat ze ’s nachts – al dan niet bij het stropen van palingen – een otter hebben gezien. Peter Bossu en Guido Vandenbroucke van Natuurpunt zagen er alvast nog geen en ook de wildcamera’s leverden nog geen beelden van otters. Toch wordt er, bij de verjaardag van 25 jaar Plan Otter, al luidop gedacht aan de terugkeer van de otter naar de Blankaart. En dan niet als een standbeeld (foto) maar wel degelijk als een dier van vlees en bloed.
In Frankrijk kreeg de otter in de jaren zeventig en tachtig zware klappen. Toch is de otter, die er in 1972 een wettelijke bescherming kreeg, er nooit verdwenen. In 2010 werd er ook een nationaal actieplan voor de otter uitgewerkt. Dat heeft er inmiddels voor gezorgd dat de otter opnieuw een derde van het land weet te bevolken. Maar vooral het noorden van Frankrijk blijft een witte vlek en dat is uiteraard geen goed nieuws voor Vlaanderen. De natuurlijke terugkeer van de otter vanuit Frankrijk naar de IJzervallei of Lampernisse zal dan ook hoogstwaarschijnlijk niet voor de eerste jaren zijn, niettegenstaande hij toch met 3,8 kilometer per jaar oprukt.
Bij Natuurpunt kijkt men ook naar het voorbeeld van Nederland waar de laatste otter in 1988 werd doodgereden. Maar op vandaag gaat het opnieuw goed met Nederlands grootste waterroofdier, met dank aan een stevig natuurbeleid én de keuze voor “importotters” uit Oost-Europese landen. In 2002 koos Nederland immers voor het uitzetten van otters en deze zorgen er de jongste jaren inmiddels op hun beurt voor dat er jaarlijks 100 nieuwe otters worden geboren.
Maar in Vlaanderen is het dus vooralsnog wachten op zijn terugkeer, ook al lijken de omstandigheden te velde op vandaag zijn terugkeer niet meer in de weg te staan. De otter werd destijds heel bewust gekozen als uithangbord van het nu jubilerende Plan Otter voor de IJzer- en Handzamevallei. De kern was daarbij destijds duidelijk: “de otter vraagt proper water, een degelijk waterpeil, voldoende rust en een afwisselende omgeving. Kortom: voldoende kwaliteit van zijn omgeving. Als alle voorstellen van het Plan Otter uitgevoerd worden, moet de situatie in de IJzervallei zo goed zijn dat er zich opnieuw otters kunnen vestigen en voortplanten”. En die situatie in het Blankaartbekken is intussen volgens conservator Guido Vandenbroucke na 25 jaar fundamenteel gekeerd en de omstandigheden in die mate verbeterd dat men er van overtuigd is dat er terug otters in het gebied kunnen leven. Maar dat ze er van zelf gaan komen is wellicht niet voor binnenkort. Maar gezien onder meer de positieve ervaring met de herintroductie van de otter in Nederland, meent men bij Natuurpunt dat er tijd is om ook hier de otter terug te brengen. Het gebied is er klaar voor en de tijd rijp voor de kers op het Plan Otter: de otter terug op De Blankaart. Volgens Peter Bossu van Natuurpunt wordt die terugkeer nu verder besproken met de Vlaamse Overheid. (DLD)