Op het einde van de herdenkingsperiode 2014-2018 werd nog een opmerkelijk boek voorgesteld.  Het boek L’Agonie de Dixmude, dat in 1916 verscheen, werd nu door de kleindochter van de auteur vertaald naar het Nederlands.  Het kreeg de titel : Diksmuide 1914 : doodstrijd van een stad.  Voor cultuurchepen Karline Ramboer is het een werk waar Diksmuide trots mag op zijn.

Op 21 oktober 1914 moest de toenmalige Diksmuidse stadssecretaris en archivaris Ernest Hosten het verwoeste Diksmuide ontvluchten.  Hij vervoegde zijn gezin in Frankrijk.  In 1915 begon hij daar samen met de Franse auteur Léon Bocquet te schrijven aan L’Agonie de Dixmude, een verslag van de doodstrijd van Diksmuide.  Het werk kende toen een groot succes en kreeg een herdruk in 1928.  Maar toch kreeg het werk nooit een vertaling in het Nederlands.
Toen 100 jaar later Margareta Vanmaele, de kleindochter van auteur Ernest Hosten, het manuscript van haar grootvader in handen kreeg, besloot ze samen met haar man dit te vertalen.  Daarbij werden ook de notities voorzien van documenten en illustraties.  Hiervoor kregen ze de medewerking van Diksmuideling André Gysel en Diksmuides stadsarchivaris Chris Vandewalle.
In het boek beschrijft Ernest Hosten eerst de geschiedenis van Diksmuide die hij haalde uit de archieven van de stad.  Vervolgens beschrijft hij het Diksmuide van zijn tijd en Hosten vertelt hoe de Diksmuidelingen overleefden in hun kelders en hoe de hulpverlening verliep.  Met informatie, verkregen van militairen en het ministerie van oorlog en oorlogsverhalen van kennissen en familie die vertellen over wat er gebeurde na zijn vlucht tot 10 november 1914 met de bewoners, de vorderingen van de Duitsers en de Fransen rond Diksmuide.  Kleindochter Margareta Vanmaele is zo dicht mogelijk bij de originele tekst gebleven.
Diksmuideling André Gysel heeft er ook nog een vertaling bijgevoegd van een boekje dat dezelfde twee auteurs hebben geschreven in 1928 over de Senegalezen die meestreden met de Fransen.

Diksmuide 1914, doodstrijd van een stad.  Een oorlogsverslag, is een gebonden editie met harde kaft die rijkelijk geïllustreerd is.  Ze telt 256 bladzijden en kost 39,50 euro.  Ze is verkrijgbaar in de Standaard Boekhandel in de Generaal Baron Jacquesstraat. (DLD)